تعریف حسابداری و انواع آن

  • سه شنبه 22/آبان/1403
  • مدت زمان تقریبی مطالعه
تعریف حسابداری و انواع آن

تاریخچه حسابداری

به طور خلاصه می توان حسابداری را زیر شاخه ای از علم اقتصاد دانست. چنانچه اقتصاد را در کلیت علم بهره برداری حداکثری از منابع حداقلی عنوان کرد حسابداری فرایند محاسبه سود فعالیت، محاسبه منابع یا منافع ورودی و خروجی را در فعالیت های انفرادی، مشارکتی یا دولتی میسر می کند.

مشاغل حسابداری به عنوان حسابدار شناخته می شوند. اصطلاحات «حسابداری» و «گزارشگری مالی» اغلب به عنوان مترادف استفاده می شوند.

  • دوران باستان بین النهرین سومری ها (3600 سال قبل از میلاد مسیح)
  • اختراع سکه حدود 700 سال قبل از میلاد در لیدیا (Lydia) منطقه ای در آسیای صغیر کنار دریای اژه
  • قرون وسطی: قرون 13 و 14
  • توسعه دو واژه ایتالیائی (dare و avere) به معنای دادن و گرفتن در شهرهای فلورانس، ونیز و جنوا

و فرا لوکا بارتولومئو دیپاچیولی معروف به لوکا پاچیولی 1445-1517، ایتالیایی ریاضیدان و راهب فرقه فرانسیسکن که سامانه حسابداری دوطرفه (حسابداری دوبل) را تدوین کرد به همین دلیل وی را پدر حسابداری جهان می نامند او ابداع کننده حسابداری دو طرفه بوده و همچنین از دوستان نزدیک لئوناردو داوینچی بوده است.

کتاب ریاضی او در سال 1494 میلادی با نام Summa de arithmetica, geometrica, proportioni et proportionalitality در مدارس شمالی ایتالیا به فرزندان تجار تدریس می شد. این کتاب مجموعه ای از دانش ریاضی زمان پاچیولی می باشد و دارای اولین توضیحات چاپ شده درباره شیوه نگهداری حساب ها توسط تجار زمان خود می باشد که به سیستم حسابداری دو طرفه یا double-entry accounting system شهرت دارد.

پدر حسابداری

از آنجایی که پاچیولی این شیوه را کدبندی کرده است او را پدر حسابداری می شناسند. شیوه ای که او منتشر کرده است متشکل از اکثر چرخه های حسابداری است که امروزه ما از آن ها اطلاع داریم او شیوه استفاده از دفاتر را توضیح می دهد و به حسابدار توصیه می کند که قبل از برابر شدن ستون بدهکار و بستانکار در شب به خواب نرود دفاتر او حساب های جهت، دارایی ها بدهی ها، سرمایه درآمدها و هزینه ها را شامل می شود این حساب ها به صورت طبقه بندی شده در صورت های مالی مانند تر از نامه و صورت سود و زیان مشخص می شوند او بستن حساب ها را در پایان سال مالی اعلام میدارد و تراز آزمایشی را جهت درستی دفاتر حسابداری پیشنهاد می دارد.

تعریف حسابداری

عبارت از فن ثبت طبقه بندی و تلخیص فعالیت های مالی یک موسسه در قالب اعداد قابل سنجش به پول و تفسیر نتایج حاصله از بررسی این اعداد (کتاب اصول حسابداری جلد اول تالیف دکتر عزیز نبوی)

عبارت از مجموعه قواعد و روش هایی است که با بکارگیری آن ها اطلاعات مالی و اقتصادی یک موسسه گردآوری، طبقه بندی و به شکل گزارش های حسابداری تلخیص می شود و برای تصمی مگیری در اختیار اشخاص ذی علاقه و ذی نفع قرار می گیرد. کتاب اصول تالیف مصطفی علیمدد و نظام الدین ملک آرائی

ضرورت ها:

  • خلاصه کردن وضعیت مالی یک واحد اقتصادی در یک تاریخ معین
  • نشان دادن نتیجه عملکرد یک واحد اقتصادی طی دوره ای از زمان یعنی تعیین سود و زیان
  • فراهم آوردن مبنای لازم برای تصمیم گیری و اتخاذ سیاست های آتی

انواع حسابداری

  • حسابداری مالی Financial accounting
  • حسابداری مدیریت Managerial accounting
  • حسابداری بهای تمام شده Cost accounting
  • حسابداری دولتی Governmental accounting
  • حسابداری داخلی Internal auditing
  • حسابرسی Auditing

معادله حسابداری

معادله حسابداری

معادله حسابداری

دارایی ها = بدهی ها + حقوق صاحبان سهام

سطح گروه حساب

دارایی های جاری + دارایی های غیر جاری
بدهی های جاری بدهی های غیر جاری حقوق صاحبان سهام

سطح حساب کل

موجودی نقد و بانک + حساب های دریافتنی تجاری+ موجودی حساب ها و اسناد پرداختنی تجاری + پیش دریافت ها + سایر کالا + پیش پرداخت و سپرده ها + اثاثه اداری + ملزومات و حساب های پرداختنی + حساب ها و اسناد پرداختنی بلند مدت + ابزار آلات + زمین + ساختمان ذخایر + سرمایه + سود و زیان انباشته

بانک + تنخواه گردان + صندوق + حساب های دریافتنی تجاری + سایر حساب های دریافتنی - موجودی مواد اولیه + موجودی کالای ساخته شده - پیش پرداخت + سپرده ها - اثاثه - تجهیزات - زمین - ساختمان - هزینه بهای تمام شده + هزینه اداری + هزینه فروش و بازاریابی


حساب ها و اسناد پرداختنی تجاری + پیش دریافت ها + سایر حساب های پرداختنی + حساب ها و اسناد پرداختنی بلند مدت + ذخایر + سرمایه - سود و زیان انباشته - فروش

تصمیم گیرندگان

استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری طیف وسیعی را تشکیل می دهند و به طور کلی آن ها را می توان به دو دسته تقسیم نمود:

  • تصمیم گیرندگان داخلی یا درون سازمانی (Internal Decision makers) تصمیم گیرندگان درون سازمان شامل مدیران اجرایی می باشند که اطلاعات حسابداری را برای برنامه ریزی کنترل، هماهنگی و تصمیم گیری لازم درباره عملیات موسسه مورد استفاده قرار می دهند.
  • تصمیم گیرندگان خارجی یا برون سازمانی (External Decision makers) استفاده کنندگان برون سازمانی شامل طیف گسترده ای می باشد که از جمله آن ها می توان موارد ذیل را نام برد : سهامداران سرمایه گذاران بالقوه بستانکاران بانک ها و موسسات اعتباری تحلیلگران مالی و اقتصادی، اتحادیه های کارگری مراجع مالی و اقتصادی دولتی

اصول حسابداری

  • اصل بهای تمام شده تاریخی
  • اصل تحقق درآمد
  • اصل تطابق هزینه ها با درآمد

در مقاله های بعدی به تفصیل از این سه اصول صحبت خواهیم کرد.

درباره این مقاله دیدگاهی بنویسید...
برای ثبت دیدگاه باید ابتدا وارد سایت شوید. جهت ورود را کلیک کنید