اعتراض به مالیات، اعتراضی است که در مالیات های مستقیم و در روش خوداظهاری تعیین مالیات، کاربرد دارد؛ در این موارد، مودی مالیاتی، می تواند پس از صدور و ابلاغ برگ تشخیص مالیاتی، در مهلت قانونی و با ورود به سامانه اعتراض به صورت مالیات، مطابق نحوه اعتراض تعیین شده در سایت، به مبلغ مالیات، اعتراض نماید.
در مالیات های مستقیم، تعیین و اخذ مالیات، بر اساس آنچه که در قانون مالیات های مستقیم آمده، به دو صورت، امکان پذیر است. شیوه خود اظهاری و شیوه تعیین مالیات علی الراس، روش های تعیین و اخذ این نوع از مالیات می باشد.
در روش خوداظهاری، مودی، در مهلت قانونی، اقدام به ارسال اظهارنامه مالیاتی برای اداره مالیاتی مربوطه نموده و مامور مالیاتی، بر اساس اطلاعات موجود در اظهارنامه، میزان مالیات سالانه مودی مالیاتی را مشخص نموده و در برگه تشخیص مالیاتی، درج و به وی ابلاغ می نماید.
در این روش، بعد از اینکه برگه تشخیص مالیاتی، صادر و به مودی مالیاتی ابلاغ گردید، وی حق دارد، ظرف مهلت قانونی، به این برگه و میزان مالیات تعیین شده توسط ممیز مالیاتی، در مراجع حل اختلاف مالیاتی اعتراض نماید. البته این اعتراض، فقط به مرحله ابلاغ برگ تشخیص مالیاتی اختصاص نداشته، بلکه در مراحل مختلف رسیدگی به مالیات، امکان اعتراض مالیاتی وجود داشته که در بخش های بعد، در مورد آن صحبت خواهیم کرد.
در این روش، به دلایل مختلفی، همچون عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی در موعد قانونی و یا عدم اعتبار مدارک و اسناد تقدیمی از سوی مودی مالیاتی، ممیز یا مامور مالیاتی، با استفاده از اطلاعات موجود، خود، راسا اقدام به تعیین مالیات می نماید.
بنابراین، منظور از اعتراض به مالیات، اعتراضی است که در مالیات های مستقیم و در روش خوداظهاری تعیین مالیات، کاربرد دارد؛ در این موارد، مودی مالیاتی، می تواند پس از صدور و ابلاغ برگ تشخیص مالیاتی و در مراحل مختلف رسیدگی به میزان مالیات وی، در مهلت قانونی، به رقم مالیات تعیین شده از سوی ممیز مالیاتی یا سایر مراجع مالیاتی، اعتراض نماید.
تا پیش از راه اندازی سامانه خدمات الکترونیکی مالیاتی، مودیان برای اعتراض به اوراق مالیاتی از جمله برگ تشخیص مالیات، موظف به تکمیل و ارسال برگه اعتراض مالیاتی کتبی، به صورت فیزیکی (از طریق پست و یا مراجعه حضوری به سازمان مالیاتی) بودند. پس از راه اندازی این درگاه، امکان ثبت اعتراض به اوراق مالیاتی از طریق سامانه مالیاتی به صورت الکترونیکی نیز فراهم شد.
اما سازمان مالیاتی طی اطلاعیه ای اعلام نمود، از تاریخ 1401/2/18 به بعد، تنها اعتراضاتی که به صورت الکترونیکی در درگاه ملی خدمات الکترونیکی مالیاتی www.my.tax.gov.ir ثبت شده باشند، مورد رسیدگی قرار می گیرند.
بر این اساس به استناد دستورالعمل شماره 84380 سازمان مالیاتی مورخ 1402/5/14 و همچنین بخشنامه 230/82633/د مورخ 1401/12/16، چنانچه مودیان نسبت به هر یک از اوراق زیر معترض باشند، می توانند با ارایه دلایل و اسناد و مدارک کتبی از اداره مالیاتی ذی ربط تقاضای رسیدگی مجدد نمایند. در این صورت مودیان باید ظرف مهلت مقرر (30 روز پس از ابلاغ الکترونیکی اوراق مالیاتی) نسبت به ثبت اعتراض الکترونیکی در مای تکس اقدام نمایند.
اوراق قابل اعتراض در my.tax.gov به شرح زیر هستند:
در این مرحله مودی باید پرونده مالیاتی که نسبت به آن اعتراض دارد، از میان پرونده های مالیاتی خود انتخاب نماید.
6. در ادامه مودی باید از جدول پیش رو، نوع اعتراض مورد نظر خود را انتخاب نماید:
7. در ادامه اطلاعات زیر را تکمیل نمایید:
شماره برگه مورد اعتراض/شکایت
نکته: پس از ثبت شماره برگ مالیاتی مورد نظر، روی دکمه “جستجو” کلیک نمایید. به این ترتیب، اطلاعات برگه مورد اعتراض در صفحه بارگذاری می شود.
نوع مورد: اعتراض به اداره امور مالیاتی
نوع مرجع: اعتراض به برگ ارزیابی، تشخیص و یا مطالبه
علت: یکی از موارد موجود را انتخاب نمایید.
نکته: در این گونه اوراق، معمولا علت اعتراض ماخذ یا درآمد مشمول مالیات در نظر گرفته می شود.
شرح اعتراض: درج شرح اعتراض بر اساس مستندات
پایه/درآمد مشمول اعتراضات و شکایات مودی: ثبت درآمد مشمول مالیات قبل از کسر معافیت ها و مشمول نرخ صفر درج شده در برگ ارزیابی یا مطالبه
8. انتخاب مبلغ مورد اعتراض
در ادامه در بخش “جزئیات اعتراض/شکایت”، مبلغ کل مالیات مودی نمایش داده می شود. مودی باید مبلغ مورد اعتراض را در بخش “مبلغ مالیات مورد اعتراض مودی” ثبت نمایید.
9. ثبت نهایی اعتراض
در نهایت بر روی دکمه “ثبت اعتراض” کلیک نموده اعتراض خود را تایید نمایید.
نکته: رسید اعتراض خود را چاپ نموده، نزد خود نگه دارید.
اولین مرحله از مراحل نحوه ثبت اعتراض به صورت مالیات، مرحله اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی می باشد؛ بعد از اینکه مامور مالیاتی، میزان مالیات مودی را بر اساس اطلاعات اظهارنامه مالیاتی وی تعیین نمود، مالیات تعیین شده، در برگه ای با عنوان برگ تشخیص مالیاتی، درج شده و به مودی مالیاتی ابلاغ می گردد.
مطابق ماده 238 قانون مالیات های مستقیم، چنانچه مودی مالیاتی، بعد از استعلام بدهی مالیاتی، نسبت به مالیات تعیین شده، اعتراض داشته باشد، می تواند اعتراض خود را ظرف 30 روز، تقدیم اداره مالیات مربوطه نماید. این اعتراض، توسط ممیز کل مالیاتی، مورد رسیدگی قرار می گیرد.
چنانچه مودی مالیاتی، نظر ممیز کل مالیاتی را در مورد میزان مالیات متعلقه، پذیرفته و ظرف سی روز برای پرداخت مالیات اقدام نماید، پرونده اعتراض به مالیات، در همین مرحله مختومه گردیده، در غیر این صورت، رسیدگی به اعتراض مالیاتی، مطابق آنچه در مرحله دوم، توضیح داده می شود، ادامه خواهد یافت.
دومین مرحله از مراحل نحوه ثبت اعتراض به صورت مالیات، مرحله رسیدگی در هیات حل اختلاف مالیات بدوی می باشد؛ در این مرحله، چنانچه، مودی مالیاتی، به نظر ممیز کل مالیاتی نیز اعتراض داشته و اعتراض وی در مرحله قبل، به نتیجه نرسد، پرونده مالیاتی، به هیات حل اختلاف مالیات بدوی، ارسال می گردد. این هیات که متشکل از یک نفر نماینده وزارت دارایی، یک نفر قاضی و یک نفر، نماینده صنف شغلی مودی بوده، به اعتراض، رسیدگی کرده و نظر خود را اعلام می نماید.
بر اساس قانون مالیات های مستقیم، پس از صدور رای هیات حل اختلاف مالیات بدوی، در هر حال، مودی مالیاتی، موظف به پرداخت مالیات متعلقه بوده، اما در عین حال، حق دارد که ظرف 20 روز از ابلاغ رای هیات بدوی، برای اعتراض، در هیات حل اختلاف مالیات تجدیدنظر اقدام نماید.
چهارمین و آخرین مرحله از مراحل نحوه ثبت اعتراض به صورت مالیات، مرحله رسیدگی در شورای عالی مالیاتی می باشد؛ شورای عالی مالیاتی که از پنج عضو اصلی و هشت نفر عضو علی البدل تشکیل گردیده، با حضور حداقل دو سوم اعضا، اقدام به تشکیل جلسه نموده و در مورد تایید یا رد اعتراض، تصمیم گیری می نماید.
شایان ذکر است، در کنار مراحل اعتراض به مالیات، یک روش ویژه اعتراض به مالیات نیز وجود داشته و اختصاص به مالیات قطعی ای دارد که به دلیل انقضای مهلت های اعتراض، دیگر از طریق مراحل عادی، قابل پیگیری نمی باشد؛ در این روش، رسیدگی به اعتراض، توسط هیات ویژه ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم و در دیوان عدالت اداری، انجام می گیرد.
لازم به ذکر است که در چهارمین و آخرین مرحله از مراحل اعتراض به صورت مالیات، یعنی مرحله رسیدگی در شورای عالی مالیاتی، رای شورای عالی مالیاتی، نهایی و غیر قابل اعتراض می باشد.
